I desse hektiske dagane

har eg lese ein ny (og veldig gammal) krimroman av Patricia Wentworth, Miss Silver Comes To Stay, som kom ut i 1949. Eg har tidlegare skrive om bøker av Wentworth, som held seg innanfor den klassiske, britiske krimtradisjonen, at dei ofte er litt for enkle og trivelege, og at ein skjøner kven som har gjort det altfor tidleg i forteljinga. Men ikkje denne gongen!

Miss Maud Silver, tidlegare guvernante, no privatdetektiv, kjem til ein liten landsby for å besøke ei gammal venninne. Ein heimkomen rikmansson blir funnen drepen i herskapshuset sitt og det er fleire enn ein person som har motiv.

Triveleg lesing og passe lett i ei tid der eg rett og slett ikkje klarer å samle tankane om det avanserte.

Årets klassiske påskekrim

blei lesen ut i går, på senga.
Og denne gongen hadde Patricia Wentworth klart å halde korta tett til brystet veldig lenge, overraskande nok. Det er nemleg ikkje så reint sjeldan muleg å gjette mordaren i ein Patricia Wentworth-krim lenge før ein eigentleg har lyst. Bøkene plar likevel vere lett og underhaldande lesing. Ikkje like innvikla som Agatha Christie sine mordintriger, men ofte like usannsynlege (om ein skal vere litt streng).

Pilgrim's Rest, som boka heiter, handlar om det gamle huset Pilgrim's Rest, som har ei historie som går omlag tusen år tilbake i tid, og om familien som bur der: The Pilgrims. Dei siste åra har det skjedd ein del mystiske hendingar i huset, ein ung mann er forsvunnen og ein annan av dei unge Pilgrimane opplever to gongar å bli utsett for noko som mistenkeleg liknar mordforsøk. Privatdetektiven, den korrekt viktorianske, tidlegare skulelærarinna, Miss Silver blir kopla inn, og the plot thickens. Her er det både mystiske dødsfall, mangfaldige mystiske (og plausible) mistenkte og ein god dose romantikk. Triveleg lesing og faktisk også litt spennande, om ein lèt seg rive med av slikt. Slutten blei dessverre noko langdryg og overtydeleg skildra, men likevel vil eg seie at boka er godkjent og gi ho eit terningkast 4.

Pilgrim's Rest var Patricia Wentworths tiande bok om Miss Silver og blei utgitt i 1948. Ho skreiv i tillegg ei lang rekke andre romanar i perioden 1910 til sin død i 1961. Bøkene hennar er utgitt på nytt med fine retro-omslag og kan m.a. bestillast frå engelske nettbutikkar.

Det blir berre damer

Kanskje er eg i 8. mars-stemning, kanskje er eg prega av 'til ære for 8. mars'-spalta eg har sysla med i det siste, kanskje er det tilfeldig, men uansett blir det berre damer som får vere med til Roma. Tre damer, faktisk. Virginia, Helle og Patricia.

Virginia får vere med fordi ho inspirerer meg, fordi ho er den beste forfattaren eg veit om og fordi eg altfor lenge har lengta etter å lese meir av henne, men i staden har late ein viss mann viss namn eg ikkje skal nemne i denne samanhengen, ta over all lesetid.

Helle får vere med fordi eg lenge har vore nyfiken på forfattarskapen hennar, og fordi eg har høyrt veldig mange gode ting om henne. Den siste boka hennar er passe tynn og ser lovande ut og får difor vere med i bagasjen.

Patricia får vere med for å underhalde meg viss eg blir lei eller sliten. Ho skriv lette (kanskje litt for ukompliserte?) krimromanar frå engelsk overklasse, med ein detektivhelt til forveksling lik Miss Marple, ved namn Miss Silver. Bøkene hennar kom ut i det som seinare er omtala som gullalderen i britisk krim, og eg gler meg til å sjå kva ho har å by på denne gongen.

Desse bøkene blir altså med:
Virginia Woolf: The Waves
Helle Helle: Ned til hundene
Patricia Wentworth: The Watersplash

Så får vi sjå kven eg les, kor mange og kor mykje. Alle passar iallfall fint i veska.
Sorry, boys!

Mord, kjærleik og kinesiske sjal

Eg har tidlegare skrive om min kjærleik til gullalderkrim, altså særleg britiske, klassiske kriminalromanar frå 1920-talet og framover eit par-tre tiår. Nokre kjekke dagar den siste veka har eg kost meg med ei slik bok, nemleg The Chinese Shawl av Patricia Wentworth, som kom ut første gong i 1943.

Settingen er klassisk: Vi har den unge, kvinnelege hovudpersonen, nettopp fylt 21, foreldrelaus og med ei viss formue. Så har vi dei eldre, fjerne slektningane som vil kjøpe det store huset den unge kvinna eig, ein dose kjærleik og sjølvsagt - ein dose mord.

Handlinga er stort sett lagt til eit gammalt herskapshus på landet, der ein liten gjeng er samla, der intriger blomstrar og der alle er potensielt mistenkte i mordsaka som følgjer.

Denne boka var riktig underhaldande og spennande, og eg skjønte berre nesten kven mordaren var før det blei avslørt. Ikkje ei Agatha Christiesk sjokkoppleving då mordaren blei avslørt, men slett ikkje verst.

Tilrådast!

Ladies' Bane

Påskas første krim vart påbyrja ei veke eller to før påske, og i stor grad utlesen medan eg sat 1,5 time på Gardermoen, inne i flyet, og venta på å lette, - etter at flyet hadde rygga halvvegs ut på rullebana, returnert til gaten og kapteinen hadde erklært at tekniske problem gjorde at vi ikkje kunne lette nett enno. Det var godt å ha ein krim, då. Og godt å ikkje ha noko særleg til flyskrekk, særleg då flyet humpa og hoppa seg ned gjennom skyene over Sunnmøre nokre timar seinare.

Denne første påskekrimen var skriven av den britiske forfattaren Patricia Wentworth. Samtidig med Agatha Christie og Dorothy L. Sayers, men ikkje like raffinert eller original. Ho skriv godt, for all del, eller skreiv, og det er hyggelege, tradisjonelle, klassisk-britiske krimsettingar i bøkene hennar, men du skjøner kven mordaren er. Og om det ikkje er den aller mest opplagte er det alltid den andre du gjetta på.

Ladies´ Bane er ein Miss Silver-krim. Miss Silver er Wentworths kvinnelege detektiv-heltinne. Ei eldre, pensjonert lærarinne, relativt streng og relativt skarp. Høyrte vi ein assosiasjon til Christies Miss Marple? Javisst, men Miss Silver kom først, utan at det gjer henne tilnærma så sjarmerande eller truverdig som motparten.

Ladies´ House er eit hus frå mellomalderen som det nygifte paret Allegra og Geoffrey flyttar til. Allegras søster Ione Muir mistar i stor grad kontakta med søstera etter bryllupet, og då ho kjem på besøk til huset skjøner ho at noko er galt.

Over huset kviler ei soge og eit tilnamn; Ladies´ Bane. Det blir sagt at alle husets fruer vil miste det dei aller mest har kjært.
Sjølvsagt skjer det eit mord eller to, og den knivskarpe amatørdetektiven Miss Silver kjem på banen.

Hyggeleg lesing, men ikkje særleg intellektuelt utfordrande. Ikkje at eg meiner påskekrim må vere det. Men eg liker å bli litt overraska.

No les eg Dorothy L. Sayers langt meir raffinerte krim Gaudy Night, sett til universitetsmiljøet ved eit kvinnecollege i Oxford. Langt meir interessant, også litt fordi eg alltid næra ein hemmeleg draum om å bli Oxford-student, utan at eg nokon gong har teke steg i den retning.

Klar for påske!

Skrift ryddar bokhylla, og sjølv om det heller er det eg òg burde gjere, hiv eg meg på og tek i mot gratis bøker tilsendt per post - porto sjølvsagt betalt av meg.

Eg har jo, som eg tidlegare har skrive ein del om, ein frykteleg mjuk stad for klassisk gullalderkrim. Vi snakkar Agatha Christie, vi snakkar André Bjerke, vi snakkar John Dickson Carr, og vi snakkar desse to damene: Dorothy L. Sayers og Patricia Wentworth.

Eg les ikkje så mykje krim, lenger. Eg hadde ein periode der alt av Agatha Christie var upløyd mark, og eg koste meg frykteleg med bøkene hennar frå tolvårsalderen av. Men uunngåeleg nok gjekk eg tom - plutseleg hadde eg lese (og stort sett kjøpt) alt ho hadde skrive. Så kva no? Eg les sjølvsagt oppigjen bøkene, når trongen kjem over meg. Men det er no kjekt med noko nytt, òg. Ei stund prøvde eg meg på samtidige krimforfattarar. Men eg blei aldri heilt riven med, det var og blei for lett, for enkelt, too crude, for å bruke eit høveleg engelsk uttrykk.

Men så kom redninga, i form av denne flotte kvinna: Kristine i Mitt liv med Lord Peter og Mr. Darcy. For dei uinnvigde kan eg avsløre at Lord Peter er adelsmann, boksamlar og amatørdetektiv, og altså helten i Dorothy L. Sayers sine bøker. Sayers var nok hakket meir intellektuell enn Agatha Christie, medan Christie på si side er uovertreft når det gjalt å pønske ut nærast uløyselege plott. Patricia Wentworth kom på si side med heltinna Miss Silver nokre år før Agatha Christie kom med si meir kjente Miss Marple. Eg har skrive litt om dette før. Wentworth er nok ikkje heilt på høgde med sine to, skarpe medforfattarinner, men bøkene er hyggelege og underhaldande, og miljøet er eitt eg liker veldig godt: engelsk overklasse og øvre mellomklasse frå 1920-talet og framover i nokre tiår.

Så eg har altså bedt pent, og har no fått den snille Ståle i Skrift til å sende meg desse bøkene i posten. Eg gler meg, og påskelektyren er mildt sagt i boks. Det spørst om det blir eg som må rydde hyllene min etter dette:

Dorothy L. Sayers:
The Document In the Case
Lord Peter Views the Body
Gaudy Night

Patricia Wentworth:
The Alington Inheritance
Grey Mask
Miss Silver Comes to Stay
The Chinese Shawl
Ladies' Bane
The Benevent Treasure
The Listening Eye
The Ivory Dagger
Pilgrim's Rest
The Watersplash
The Girls In the Cellar

Tja

Eg las ut The Gazebo på bussen til jobb i dag tidleg.
Boka byrja veldig bra. Eg likte settinga, karakterane, plottet slik det avteikna seg i byrjinga.
Dessverre flata boka ut, og oppklaringa var keisam og føreseieleg.

Patricia Wentworth er og blir ein lettare og mindre original gullalderforfattar enn sine samtidige, Agatha Christie (min favoritt) og Dorothy L. Sayers (Kristines favoritt).
Likevel var det god lesing. Eg trengte Wentworth, no. Lett lesing, noko ein kan stupe inn i, noko ein ikkje treng å bruke hjernen nemneverdig for å få tak i. Noko fengande.

Mord i Madrid

Eg er så heldig at eg skal til Madrid på jentetur i pinsehelga, og på reise er det sjølvsagt veldig viktig å velje den rette lektyren.

Til bursdagen min i fjor var eg så heldig å få ei lekker nyutgitt retroutgåve av The Fingerprint av Patricia Wentworth (1878-1961), som skreiv kriminalromanar av det litt lettare slaget i den britiske gullalderen frå 1920-talet og utover. Kristine valde ut to bøker av Wentworth basert på reint estetiske kriterier, tok den eine sjølv - The Gazebo - og gav altså den andre til meg.

No har vi bytta bøker, og eg har så vidt byrja å lese i The Gazebo. Som i dei andre Wentworth-bøkene er det også her den skarpe, eldre dama Miss Silver som er detektiven - ein detektiv til forveksling lik Agatha Christies Miss Marple, og det må her presiserast at Patricia Wentworth var først ute med sin figur.

Noko interessant eg fann medan eg googla Patricia Wentworth, var at Samlaget faktisk har omsett ei av bøkene hennar til nynorsk. Den døde kjem tilbake, heiter ho. Den må eg sjå å få tak i.

Gullalderen

Margery Allingham
Eg har nettopp lese dei siste sidene i Patricia Wentworths The Fingerprint frå 1956, og har dermed opning for nye nattbordsbøker.

Eg har tidlegare skrive, noko feilaktig, at Patricia Wentworth, saman med Agatha Christie og Dorothy L. Sayers, vert omtalt som krimdronningar frå gullalderen innan kriminallitteraturen, perioden frå omlag 1920 til 1939. Det viser seg ved nærare ettersyn å vere Margery Allingham som er dronninga, medan Wentworth meir er som ei prinsesse å rekne. Margery Allingham, med hennar helt Albert Campion, har eg enno til gjengjeld å gjere meg kjent med, medan Patricia Wentworths Miss Silver har figurert i romanen nemnt ovanfor. Miss Silver er ei streng og lur gammal dame som strikkar mjuke babysjal og løyser kriminalgåter med like stor lettheit. Som ihuga Agatha Christie-fan frå tolvårsalderen av, har eg sjølvsagt eit nært og personleg forhold til hennar Miss Marple, som til forveksling liknar Miss Silver, og eg syns framleis det er Miss Marple som er den beste av dei to karakterane.

Då eg var yngre las eg med stor iver bøkene om Frøken detektiv Nancy Drew utgitt og skrivne av fleire forfattarar under pseudonymet Carolyn Keene. Mi venninne Kristine har tidlegare omtalt Patricia Wentworth som å vere i større grad i Nancy Drew-sjangeren enn i klasse med krimdronningane, og dette ser ut til å stemme ganske bra. The Fingerprint var velskriven, med til dels gode karakterskildringar og noko som såg ut til å bli eit spennande mysterium. Diverre fann eg tidleg ut av plottet, både kva gjald den kriminelle delen av historia og den romantiske. Eg ser no fram til å lese meir av dei verkelege dronningane: På leselista står sjølvsagt ei bok av Margery Allingham, den neste i rekka om Lord Peter Wimsey Ubehagelig episode i Bellona-klubben, samt - til mi store glede - ei for meg både ulesen og ukjend Poirot-bok eg tilfeldigvis kom over og no har bestilt frå Amazon: There Is a Tide. Eg gler meg!