Dette arbeidet

Soloppgang frå kjøkenglaset

Når ein arbeider for seg sjølv treng ikkje dagane vere heilt A4. Ein treng ikkje arbeide etter offentleg modell med 7 timar og 35 minutts arbeidsdagar. Ein kan gjere som ein vil, så lenge ein får gjort det ein skal. Og det er rart med det: eg får lettare gjort det eg skal om eg får gjere slik eg vil.

Det finst ikkje vanlege dagar. Nokre dagar skriv eg frå morgon til kveld. Nokre dagar tek eg fri på midten og arbeider på kvelden. Nokre dagar får eg ikkje til å gjere noko. Med skrivinga er det slik at ein arbeider heile tida. Ein kan ha fri, men ein har ikkje fri. For hovudet skriv. I dei mørke bakgatene i hjernen er det nokon som pønskar på eitkvart. Same om eg søv, om eg sym, om eg sit på kafé og snakkar med deg.

Men dette er eit unnatak: eg sit ved kjøkenbordet og det er tidleg. November, klokka er enno ikkje sju, morgonen har enno ikkje grydd. Det minner meg om livet slik det var. Opp tidleg kvar morgon, alltid dårleg tid, sykle ned den bratte bakken ved fossen, følgje elva, over hengjebrua som held hundre mann, ned ein bakke til, eit stykke langs bilvegen: parkere sykkelen, stemple inn, finne kaffi, kontoret, skru på maskina.

Det er over eit år sidan eg har sykla dit no. Sidan september 2009 har eg ikkje trunge dra nokon stad for å arbeide. Eg har sett meg her, ved kjøkenbordet, framfor glaset. Utsikta er symmetrisk ramma inn av enden på to blokker. I midten eit stort ope rom: silhuettane av trea og himmelen bak, lysare nedst, så mjukare. Men denne morgonen skal eg ikkje bli her. Denne morgonen skal eg ut i kulda. Ut og vere eitt av dei bleike, trøytte fjesa på fulle bussar og t-baner. Eg er midt i ein skuleturné i Osloskulen. Eg skal ut og fortelje om bøkene mine til niandeklassingar over heile byen.

Ein skuleturné er òg ein del av jobben til mange forfattarar. Reise rundt i to-tre veker, nye skular kvar dag, 90-minuttsøkter med kvar klasse, så vidare. 28 elevar i slengen, opptil hundre elevar på ein dag. Alle desse andleta. Alle desse kroppane, desse stemmene. Alle desse hendene som løftar seg i vêret, som trommar mot pultane, som gnir over trøytte andlet. Ein turné kan vere fullstendig utmattande. Ein turné kan gi uventa energi, sterke møte, nye idear. Ein kan vere lett som eit fnugg etter ein dag på turné. Lette steg i sola, smile av dei unge andleta. Ein kan vere tung som ein sekk. Slepe seg til t-banestasjonen: i dag funka det ikkje, var det min feil eller deira? Og ein stad midt inni kan det kjennest som om turneen vil vare evig. Og så er han plutseleg over.

Det finst så mange unge menneske som liker å lese. Finst så mange som liker å skrive. Kanskje vil nokre av dei bli forfattarar. Kanskje vil møtet med meg vere noko dei hugsar resten av livet. Det er ein underleg posisjon å vere i. For tre år sidan var eg eit uskrive blad med manus i skrivebordsskuffa. No kan eg møte seks hundre elevar på tre veker og alle må lese og høyre om mine bøker. Når eg skriv denne teksten veit eg at folk over heile landet vil lese han. Det har ikkje retteleg gått inn hos meg enno, at det er eg som er denne ’forfattaren’. Eg gjer berre jobben min, eg. Og jobben min er å skrive. Men det er framleis rart å tenke på at nokon kjem til å lese det.

Laurdagsspalte i Nationen, 27. november 2010