Sukkartoppar og Kongen av Danmark

Eg gler meg til å bli bestemor.

Nokre av dykk vil kanskje tenke at dette ønskjet er noko prematurt, sidan eg enno ikkje er gått inn i mødrestanden, men slik er det. Tenk berre på det: 

Ei bestemor er ei koseleg -mor. Ho er gammal og mjuk, ho har mjuke rynker i andletet, mjuke hender, mjukt smil, mjukt, kvitt hår, mjuk stemme og mjuke meiningar. Ei bestemor er ikkje streng og oppdragande. Ei bestemor gir deg sukkertoppar og Kongen av Danmark, sjølv om det er kvardag, ho stikk til deg femtilappar til å snope for, ho gir deg brødskiver med smør og sukker på når du ikkje har matlyst. Ei bestemor iretteset ikkje, kjeftar ikkje, klagar ikkje.

Ei bestemor lærer deg andrestemma på gamle songar, ho fortel historier frå då ho sjølv var lita, ho gir deg gode klemmar og er kitlig i halsgropa. Ei bestemor har eit soverom med mjuk seng og gammaldagse blondegardiner. På veggen heng det bilete av folk som er døde no, teikningar du har laga til henne, eit gammalt handklede mor hennar broderte i hardangersaum. Ei bestemor har eit soverom som luktar sov-i-ro og tøflar. I skapet heng forklekjolar, under senga står små, utgåtte sommarsko i kvitt skinn.

Ei bestemor har alltid tid. Ho har tid til å snakke med deg når du har noko å seie og når du trur du ikkje har det. Ei bestemor lèt deg sjå kva du vil på tv når nokon andre har okkupert dykkar, ho ligg på toseterssofaen med beina på armlenet og heklar små dukar i rosa garn. Ei bestemor set pris på nærleik, på familie og dei små tinga i livet. Kvar morgon står ho opp og går ut på stova for å sjå soloppgangen over fjella. Ingen dag er lik. Fjella er som gull, seier ho, men kvar dag på ein heilt ny måte.

Ei bestemor er velvillig. Når ho er trøytt, legg du den vesle handa di på panna hennar og heilar henne. Når ho har det vondt trøystar du henne. Du skriv historier til henne på skrivemaskina for å gjere henne glad. Og ho blir glad. Ho er din aller beste venn og mest trufaste fortrulege. Ei bestemor avbryt ikkje, sladrar ikkje, klandrar ikkje.

Då bestemor var ung var ho allereie bestemor. Då ho var barn, ei lita kvitlugga jente, var ho allereie det, ho visste det berre ikkje enno. Ho gjekk i fjøsen, fór på setra, miste mor si, heiste veslesøstera opp på hofta. Då ho kom med mjølkebåten den 14. oktober 1939 og byrja som tenestejente på den største garden på øya, var ho allereie bestemora di. Men ho visste det ikkje. Ho visste ikkje at guten ho snart skulle møte var bestefaren din, korleis kunne ho vite det, dei kjente kvarandre ikkje. Ho visste ikkje, då han fór i krigen, om han nokon gong skulle kome tilbake, og at dei skulle halde bryllaup i 1944 for hundre gjestar, med tyskarane i hælane, at tantene skulle pynte kaker i botnen av ein forfølgt båt, at tåka skulle kome og løyne dei, at alt skulle gå bra, at det skulle bli sol og mat nok til alle. Ho visste ikkje at ho våren 1945 skulle føde ei lita, raudhåra jente inn i ei natt der flya flaug stilt over husa, for freden var komen, at det ikkje skulle falle bomber som lyste som fyrverkeri over havet. Ho visste det ikkje. Ho kjente oss ikkje enno.

Ei bestemor er kjærleg, omtenksam og trufast. Ei bestemor blir aldri borte. Uansett om ho forsvinn, inn i seg sjølv eller ut av denne verda, blir ho ikkje borte. Ho lever alltid i oss og følgjer oss gjennom dagane. De er rikdomen min, seier bestemor. Eg er så glad for å ha fått sjå dykk vekse opp.

Eg gler meg til å bli bestemor. Eg veit akkurat korleis eg skal vere. 

Fredagsspalte i Sunnmørsposten, 14. januar 2010. Eige foto.