Vondt, vakkert vintereventyr

Ein av debutantane som har utmerka seg i haust, er Jan Roar Leikvoll og hans mørke roman Eit vintereventyr.

Vi møter den namnlause "eg" som arbeider i ein konsentrasjonsleir, i ei tid og på ein stad i verda som ikkje er spesifisert. Dette fråveret av forankring i tid og rom får ein ny dimensjon når ein har lese boka og blitt kjent med hovudpersonen, for det er tydeleg at hans verd berre finst to stadar: innanfor dei summande straumgjerda og særleg innanfor hans eige hovud, i hans eigen fantasi.

"Eg" arbeider i konsentrasjonsleiren saman med romkameraten og objektet for hans lengsel og kjærleik, Hans. "Eg" er ein finsleg kar, med spede lemmar og fakter som på ei kvinne. Rundt han ligg elendet og trykker. Omnane går dag og natt. Eit tynt lag oske fargar snøen grå og blandar seg med lufta han pustar inn. I depota ligg klede frå fangane, "snauskallane" eller dei "sjuke", framleis varme etter kroppar, sko som framleis luktar av menneskeføter, i andre heng kroppar etter krokar i taket. Midt i alt dette lever "eg". Langt frå den verda han ein gong kjente, som han har spart inni seg, som han flyg til, i tanken, så ofte han kan.

Eit vintereventyr er ein svært poetisk roman, med mange verkeleg fine sekvensar. Det er også ein brutal, gruvsam roman, ei forteljing om menneske som har mista begrep om vondt og godt, som kanskje har mista sjølve medmenneskelegheita. Men som framleis har kjærleiken varm og klar i hjarta sine, sterk, hamrande, lengtande.

Eg har brukt tid på å lese denne romanen. Fordi han er dyster, vond, vanskeleg å forhalde seg til. Men det er også mykje fint her. Mykje som er inderleg vakkert. Kanskje er det nettopp i skjeringspunktet mellom det vonde og det vakre litteraturen skapast?

Eg ser fram til neste bok frå handa til Jan Roar Leikvoll. Eg håper eg ikkje treng vente for lenge.