Jimmen

Øyvind Rimbereid er omtala som ein av dei største fornyarane av norsk samtidslyrikk. To av dei tre siste diktbøkene hans har vore nominerte til Nordisk Råds litteraturpris, deriblant den siste, som eg nett har lese: Jimmen.

Eg har tidlegare også skrive begeistra om ei av dei andre bøkene hans, Solaris korrigert.

Jimmen er hesten, og saman med køyrekaren utgjer han dei to svært ulike stemmene i denne boka. Dei er eit arbeidsfellesskap frå den gamle tida og eit bilete på ei tid som er forbi, eit yrke som blir borte, ei verd som blir slukt av det moderne samfunnet sin raske og øydeleggande framvekst. Aldri har verda endra seg så fort som etter vi fann olja.

Boka rørte meg sterkt allereie frå dei første sidene. Hesten Jimmen talar i noko ein kan kalle nærast eit gammalnorsk urspråk, medan køyrekaren snakkar stavangerdialekt. Kontakta mellom dei er sterk, dei er to, men også ei eining. Dei utfører sine siste dagars arbeid og ser oljeindustrien vekse fram for auga sine. Det er midten av 1970-talet i Stavanger, ei tid er snart forbi.

Her er to utdrag frå boka, køyrekaren først:


Langt inne i sommarnåttå

og condeepen i Gandsfjorden

e snart på vei ud te der han

hørre hjemma.

Han snegla seg av gårde

med lysande hjerne

sytti meter opp i himmelen

            og med sju slebebådar i halvsirkel

                        foran seg.

                                   Som om han e den klogaste

                                               som fins?

Og alt aent rundt han

e nødt te å bli mindre, må bukka

                        eller aller helst

                                   forsvinna.

                                                           Han vil øveleva alt!

                                                           og vil ´kje eingang merka

om alt brenne

            rundt han.

Så Jimmen:

Morgon morgons

upp til soli og i graset

og til dropar attum stråi

so deim mykje  helsar.

Morgon morgons

burtåt nabben og sjå til vatnet

då då vatnet helsar til deim grå´e tre

og til dampen.

Morgon morgons

til deim longe fuglar skrika

nedåt røyken og til mange heimar

deim då helsar.

Morgon morgons

ikring fruva liti burtan vegen rida

med tvo til hjul

og rida innum skuggen og den helsa.

Morgon morgons

til deim steinar små´e upp or moldi

og til høge fjellom helsar

og deim kvite.

Morgon morgons

ikring tunne vatn eg best drikka

og til kvitan snigel

burtåt tunne vatn

seg mun snigla.

Morgon morgons

attmed bolleblomar

og deim gule.

Morgon morgons

uti graset pissa

og til soli alle dropar

som deim helsar.


Det er nok denne ur-eigenskapen ved Jimmen som rører meg sterkast. Noko djupt og klokt, som verkar enkelt og naivt i kontrast til vår forvanska verd, men som kjennest nærare sanninga om kva det eigentleg handlar om alt saman. Å leve, å vere, å slutte å vere.